Gebruikerswaardering: 5 / 5

Ster actiefSter actiefSter actiefSter actiefSter actief
 

Een passender naam voor dit artikel is er gewoonweg niet. Waar het gelijknamige boek gaat over het opgroeien van kinderen gaat dit blog over paarden. Specifieker over paarden die onder de man gereden worden. Want onze paarden lijken in vele opzichten op onze (op)groeiende kinderen.

Onderscheid in fases

Voor het gemak delen wij de ontwikkelingsstadia in in fases. De rode fase is daarin de meest zorgelijke, de oranje fase is duidelijk beter dan de rode fase maar is pas het begin van een ontwikkeling die het paard zal gaan doormaken. De gele fase is de fase waarin het finetunen van zowel zadel (zadelmaker) als ruiter een belangrijke rol spelen. De groene fase is de fase waarin je je paard eigenlijk wil zien. In goede conditie, flexibel, sterk en gespierd voor het te leveren werk.

De rode fase

De rode fase is het meest alarmerend. Het paard vertoont een te arme bespiering in hals en achterhand. Vaak als je je hand op de bespiering op die plekken legt blijft je hand vlak. Een goed gespierd paard zal je hand doen opbollen. De bespiering naast de schoft toont vaak kuilen. Kuilen die sommige collega's zadelkuilen noemen. Op zich klopt dat, de aangetaste bespiering is veelal veroorzaakt door een te krap zadel, een zadel met verkeerd model boom en/of kussen óf door een zadel dat in basis past maar wordt gebruikt met te dikke en verkeerde onderleggers. Bontjes horen niet op een paard. Daarnaast vertonen veel paarden in deze fase moeite met ondertreden van de achterhand, moeilijk aanleuning kunnen vinden, korte passen en vaak een hoog gedragen hoofd. Om maar een paar symptomen te noemen.

Wel is het zo dat wij een andere wijze van zadels aanmeten hanteren. Daar waar vele collega's het zadel (laten) vormen of bouwen naar de "zadelkuilen" die het paard heeft daar werken wij precies andersom. Wij meten het zadel aan naar de bespiering die het paard eigenlijk zou móeten hebben. Daarmee hebben we een verschil tussen het draagvlak van het paard (lees plaats waar het zadel ligt) en de kussens van het zadel. Deze ruimte vullen we tijdelijk op met een Prolite Pad. In feite vangen we het tekort aan spier op met de juiste dikte aan onderlegger zodat het zadel op de juiste plek en in balans ligt. Bij een juist aangemeten zadel zal de bespiering in het gehele lichaam veelal doen toenemen, zo ook bij de schoft. Zodra de bespiering bij de schoft een centimeter zou opkomen dan is het noodzakelijk om de onderlegger een centimeter minder dik te maken. Dit proces herhaalt zich totdat de onderlegger onder het zadel overbodig is en niet meer gebruikt hoeft te worden. Op dat moment is de bespiering overgegaan van de rode fase naar de oranje fase. 

Training in Rode fase:

In deze fase ligt de focus op ontspanning, zodat de spieren rust krijgen om te kunnen herstellen. Paarden in de rode fase hebben vaak een gespannen, verkrampte of zelfs pijnlijke rug en vaak ook behoorlijk hangende bovenlijn. De bekende holle rug. Vaak zie je ook dat de wervels achter het zadel iets hoger liggen dan de rest van de wervels. Om de rugspieren te laten ontspannen kan je lekker gaan wandelen met je paard. Probeer hierbij actief door te stappen, het liefst over verschillende ondergronden en neem ook gelijk die heuvels mee. Geef je paard daarna afwisselende training waarbij het gebruik van zijn buikspieren wordt geprikkeld, cavaletti bijvoorbeeld. Ontspanning en rust zijn de kernwoorden in deze fase. Ga lekker buiten rijden, ontspannen en rechtuit. Vergeet wedstrijden, ze zijn niet leuk nu. Die wedstrijden komen wel weer als je paard in de groene fase is gekomen. Een sportmasage of een check van een dierfysio is zeker welkom. De fysio's waar wij mee samen werken zullen je een gericht opbouw schema geven voor de komende tijd.

De oranje fase.

Je paard is dusdanig aan het veranderen in zijn of haar bespiering dat de bovenlijn weer kan ontspannen en de rug bij aanraken niet meer zo snel wordt weggedrukt. Met het opleggen van het zadel en statisch beoordeeld lijkt het zadel prima te liggen. Dat veranderd echter zodra de ruiter in het zadel zit en we het zadel dynamisch kunnen beoordelen. Veelal zal het zadel over de schouders wegzakken, in de schoftspieren wegzakken, voorover vallen of gaan schuiven. Iets wat het zadel niet deed met de onderleggers van de rode fase. Hoewel het paard statisch gezien al aardig op krachten lijkt gekomen is niets minder waar. Het paard is nog niet in staat de ruiter zodanig te dragen dat het zadel blijft liggen daar waar het zonder ruiterbelasting lag. In deze fase is de zadelmaker van groot belang om de opbouw goed te begeleiden. Je paard heeft al een flinke ontwikkeling doorgemaakt maar groeit nog verder. Door het zadel zo aan te passen dat deze weer stabiel ligt en op hoogte blijft dient het zadel zeer regelmatig te worden nagekeken, want zodra de opbouw stagneert door ontstane krapte door spiergroei gaan we eigenlijk weer de neerwaartse spiraal in en zal de spier toename overgaan in spierafbraak, atrofie.

In deze fase ontwikkelt je paard doorgaans vrij snel, hetgeen na een paar weken alweer zorgt voor zadelproblemen, vaak schuiven van het zadel. Is dan je zadel wel juist aangemeten? Jazeker. Wij hadden je zadel aangemeten naar de bespiering die je paard zou móeten hebben dus dat komt goed. In deze fase is het belangrijk niet te snel en te veel je paard te willen trainen. Je paard heeft al zijn energie nodig voor de spieropbouw. Geef je paard voldoende rust zodat het kan "bijtanken".  Zo nu en dan een weekje rust of zeer lichte arbeid is een absolute must om je paard in goede gezondheid te houden. Denk er wel aan dat een buitenrit van twee uur een zwaardere inspanning kan zijn voor je paard dan een uurtje in de bak licht dressuurmatig rijden. Voor jou is een buitenritje ontspannend maar voor het paard intensief.

De gele fase

In de gele fase komen we langzaam aan toe aan het finetunen van de vulling naar de ontwikkelende bespiering. De aanpassingen in het kussen worden steeds minimaler maar blijven uitermate belangrijk om niet weer in die neerwaartse spiraal te komen van spierafbraak, je bent tenslotte samen met je paard net lekker op weg. Ook in deze fase komt het vaak voor dat zadels nog iets schuiven, hetgeen geen drama is, je paard groeit lekker en dat heeft gevolgen als je het zadel niet aanpast. Kinderen groeien ook en ook daar zal je regelmatig schoenen en kleding moeten kopen of vermaken om het passend te houden. Je zadel is aangemeten naar de bespiering zoals deze zou moeten zijn en het tekort aan spier hebben we opgevangen met de onderlegger. Kinderen zijn een stuk duurder wat dat betreft, je kan een peuter nou eenmaal niet de schoenen geven die hij of zij als 16 jarige zou moeten hebben.... 

In deze fase kan meer de nadruk komen te liggen op conditionele opbouw en kan je je paard meer naar je hand rijden. Doordat je paard zijn of haar rug ontspannen is en naar boven kan welven zal ook de aanleuning verbeteren. In deze fase zal ook een duidelijke toename komen in de paslengte. De achterhand kan er meer onder komen doordat de rugspier kan rekken. 

De groene fase

Nadat we de voorgaande fases hebben doorlopen en je regelmatig de zadelmaker hebt gezien evenals een fysio en wat meer aan behandeling nodig zou zijn. is het tijd voor opbouwin kracht en conditie. Het zadel ligt stabiel op je paard wat er vrij onder kan bewegen. Je paard zal nog sterker worden en meer belasting aankunnen. Maar ook hier, kijk uit voor overbelasting. Bouw rustig op. Een marathon loop je ook niet na twee maanden trainen. In deze fase is het belangrijk een zadelcontrole minimaal eens per jaar te laten uitvoeren. Rij je heel veel dan zijn meer controles per jaar raadzaam. Het is eigenllijk net als het onderhoud van je auto, scooter of fiets. Meer kilometers betekend meer service beurten om je voertuig in optimale conditie te houden.

Waarschijnlijk heb je met het doorlopen van de verschillende fases je paard niet alleen fysiek zien veranderen maar ook mentaal. 

 

Belangrijke waarschuwing!!

Je paard is een levend organisme. Het heeft tijd nodig om deze ontwikkelingen te verwerken. Zowel mentaal als fysiek. Geef je paard voldoende rust. Ook al gaat je paard beter lopen en is de drang groot om meer te gaan vragen, doe het niet. Geef je paard de tijd in het proces en zijn of haar ontwikkeling mee te groeien. Ruimere passen, oefeningen die makkelijker gaan, en energieker gedrag nodigen uit tot meer vraag. Maar arbeid kost energie. Energie die mede nodig is voor de (spier)ontwikkeling.

Daarnaast ligt spierpijn en mogelijk gewrichtspijn op de loer. Een andere wijze van bewegen betekent een andere belasting van het lichaam. Een scheef paard wat langzaam aan recht wordt belast zijn of haar spieren en gewrichten anders. Hoe rustiger dat proces gaat hoe soepeler de fysieke en mentale aanpassing. Die veranderende fysieke staat kan pijntjes veroorzaken en daardoor soms protest bij paarden. Jij vindt trainen met spierpijn ook niet fijn. Luister naar je paard, hij wil je iets vertellen. Neem gas terug en probeer het volgende week weer.


Kleine pijntjes zijn niet direct erg, het is een signaal van het lichaam dat er ergens iets anders gaat dan voorheen. Zou je een dag aan iedere voet een andere schoen dragen dan sta je anders dan met een gelijk paar. Ongelijke belasting is het gevolg met hoogst waarschijnlijk spierpijn tengevolge. Zou je die twee verschillende schoenen dagelijks dragen dan past jelichaam zich aan en loop je probleemloos zonder pijntjes. Die aanpassing ervaart je paard ook. Geef het tijd. 

Met onze werkwijze zie je doorgaans na zo'n 4 tot 6 maanden dat we in de gele fase aankomen. Voor veel mensen treed hier ook de twijfel op. Is mijn zadel wel goed aangemeten, de zadelmaker moet steeds mijn zadel aanpassen..? Wij snappen die angst. 

 

Met een kind dat voet of loopproblemen heeft ga je vaak naar de orthopeed en of behandelend arts. Zij zullen kijken naar de ontwikkeling in stand en in beweging. Een steunzool zal dan worden aangepast of worden vervangen om aan de nieuwe situatie te voldoen. Vaak betekend dat ook dat nieuwe schoenen worden aangemeten. Was die oude steunzool dan slecht aangemeten? Nee, door gebruik gaat de steunzool iets vervormen en dat terwijl het kind juist groeit. Juist door die groei en gebruik past de steunzool niet meer. Met een zadel is dat niet anders. De wol gaat inzakken, bij een nieuw zadel zal het leer gaan vormen én je paard ontwikkeld en zal groeien in de bespiering. Zoals een voet die niet meer in de schoen past.

Gelukkig hoef je je zadel niet te vervangen. Wij meten een zadel niet aan naar de bespiering van je paard zoals vele collega's maar naar het skelet, het schouderblad om precies te zijn. Dat skelet veranderd bij een uitgegroeid paard niet waardoor de boommaat zal passen en zal blijven passen, de kussens zijn er voor demping en comfort en zijn aan te passen naar de bespiering. Wij zorgen voor een zadel dat dusdanig is aan te passen dat je daarmee alle fases doorloopt én wat daarna nog jaren rijplezier geeft!

 

Begeleiding en het belang van communicatie 

Wij bieden een heel begeleidingstraject. Samen werken aan een sterk paard dat met plezier en ontspanning kan werken. Dat vergt tijd, geduld en inzet. Helaas merken wij maar al te vaak dat ruiters bij onregelmatigheden (pijntjes) al snel de veterinair in schakelen. Veel veeartsen en klinieken herkennen de pijntjes die mogelijk ontstaan zijn niet als een gevolg van veranderende fysieke gesteldheid en willen pijntjes wegspuiten of anderzins behandelen. Soms zelfs als de behandeling niet direct aanslaat tot inslapen van het paard aan toe. Overleg met ons, met je veearts als nodig en liefst worden wij betrokken in een mogelijk medisch traject want maar al te vaak blijkt dat medische traject niet nodig als je je paard terug neemt in de opbouw en voldoende rust geeft om te herstellen.

Vaak zien we ook dat er bij wat fysieke ongemakken een andere zadelmaker wordt gevraagd naar het zadel te kijken. Bedenk dat deze niet weet met welk opbouw traject wij bezig zijn en waar we ons in het traject bevinden en zal vaak je zadel niet passend vinden, zeker in de opbouw fases. Een nieuw zadel met een onderlegger is per definitie bij hen een niet passend zadel. Klopt, inzoverre... nog niet geheel passend. Maar daar wordt hard (maar met voldoende rust) aan gewerkt!  

e-max.it: your social media marketing partner